İçeriğe atla

İslam İşbirliği Teşkilatı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İslam İşbirliği Teşkilatı
  • Arapça: منظمة التعاون الإسلامي (Arapça)
  • İngilizce: Organisation of Islamic Cooperation (İngilizce)
  • Fransızca: Organisation de la coopération Islamique (Fransızca)
Kuruluş21 Ağustos 1969 (55 yıl önce) (1969-08-21)
MerkezSuudi Arabistan Cidde, Suudi Arabistan
ÜyelerBirliğe üye ülkeler
Resmî dillerArapça, İngilizce, Fransızca
Genel sekreterÇad Hüseyin İbrahim Taha
Resmî siteoic-oci.org
Eski adıİslam Konferansı Örgütü (İKÖ)[1]

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), (Arapça: منظمة المؤتمر الإسلامي, İngilizce: The Organisation of Islamic Cooperation, OIC, Fransızca: Organisation de la Coopération Islamique, OCI) Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.

2011 yılında Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen İslam Konferansı Teşkilatı'nın 38. Dışişleri Bakanları toplantısında alınan karar gereğince örgütün ismi İslam İşbirliği Teşkilatı olarak değiştirildi.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Church of God adlı tarikata bağlı Denis Michael Rohan adında Avustralyalı bir Hristiyan'ın 21 Ağustos 1969 tarihinde 1969 Mescid-i Aksa'yı kundaklamayı denemesinden sonra İslam ülkeleri başkanları BM'de daimi olarak temsil de edilen İslam Konferansı Teşkilatını kurdular. Pakistan'daki ikinci toplantılarında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı gündeme getirildi. Bunun ardından İKÖ maliye ve ekonomik işleri bakanları 1973 yılında katıldıkları Cidde toplantısında mali ve parasal bir müessesenin kuruluşunun önemini vurguladılar. Nihayet İslam Konferansı Teşkilatı'nın 20 Ekim 1975 tarihli zirve toplantısında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı onaylandı. Bugün İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek kuruluş sıfatına sahiptir.

25 Eylül 1969 tarihinde Cidde, Suudi Arabistan’da kurulan örgütün 57 üyesi bulunmaktadır, Türkiye kuruluşundan beri üyedir.[2]

Organizasyon

[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyaset yapan en yüksek organı olan, üye devletlerin devlet başkanları ve hükûmet yetkililerinin katıldığı ve her üç yılda bir yapılan İslam Zirvesi'nde alınan kararların işleyişini incelemek için üye ülkelerin dışişleri bakanları her yıl toplanır. Organizasyonun yönetici organı ise daimi sekreterya, iki organın kararlarının uygulanması ile görevlendirilmiştir ve merkezi Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde yer alır. Şu anki genel sekreter 17 Kasım 2021'den beri Çad'lı diplomat Hüseyin İbrahim Taha tarafından yürütülmektedir.[3]

Genel sekreterler

[değiştir | kaynağı değiştir]
İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterleri[4]
Sıra İsim Ülke Görev başlangıcı Görev bitişi
1 Ahmed Seku Ture  Gine 1969 1971
2 Tunku Abdül Rahman  Malezya 1971 1974
3 Hasan El-Tuhami  Mısır 1974 1975
4 Amadou Karim Gaye  Senegal 1975 1979
5 Habib Chatty  Tunus 1979 1984
6 Seyid Şerifüddin Pirzade  Pakistan 1984 1988
7 Hamid Algabid  Nijer 1988 1996
8 Azeddine Laraki  Fas 1996 2000
9 Abdulvahed Belkeziz  Fas 2000 2004
10 Ekmeleddin İhsanoğlu  Türkiye 2004 2014
11 İyad bin Emin Medeni  Suudi Arabistan 2014 2016
12 Yusuf Bin Ahmed El Useymim  Suudi Arabistan 2016 2021
13 Hüseyin İbrahim Taha  Çad 2021 günümüz

İslam Zirvesi Konferansları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Numara Tarih Ülke Şehir Referans
1. 22-25 Eylül 1969  Fas Rabat
2. 22-24 Şubat 1974  Pakistan Lahor [5]
3. 25-29 Ocak 1981  Suudi Arabistan Mekke ve Taif [6]
4. 16-19 Ocak 1984  Fas Kazablanka
5. 26-29 Ocak 1987  Kuveyt Kuveyt Şehri [7]
6. 9-11 Aralık 1991  Senegal Dakar [8]
7. 13-15 Aralık 1994  Fas Kazablanka
8. (Olağanüstü) 23-24 Mart 1997  Pakistan İslamabad
9. 9-11 Aralık 1997  İran Tahran
10. 12-13 Kasım 2000  Katar Doha
11. (Olağanüstü) 4-5 Mart 2003  Katar Doha [9]
12. 16-17 Ekim 2003  Malezya Putrajaya
13. (Olağanüstü) 7-8 Aralık 2005  Suudi Arabistan Mekke
14. 13-14 Mart 2008  Senegal Dakar [10]
15. (Olağanüstü) 14-15 Ağustos 2012  Suudi Arabistan Mekke [11]
16. 6-7 Şubat 2013  Mısır Kahire [12]
17. (Olağanüstü) 6-7 Mart 2016  Endonezya Cakarta [13]
18. 14-15 Nisan 2016  Türkiye İstanbul [14]
19. (Olağanüstü) 13 Aralık 2017  Türkiye İstanbul [15]
20. (Olağanüstü) 18 Mayıs 2018  Türkiye İstanbul [16]
21. 31 Mayıs 2019  Suudi Arabistan Mekke [17]

Komiteler

[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam İşbirliği Teşkilatı'nın başlıca organları şunlardır;

  • Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (COMCEC-İSEDAK)
  • Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi (COMSTECH)
  • Enformasyon ve Kültürel İşler Daimi Komitesi (COMIAC)
  • Daimi Mali Komite
  • Kudüs Komitesi
  • Ekonomik, Kültürel ve Sosyal Sorunlar İslami Komitesi

Destekleyici kurumlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzmanlaşmış kurumlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağlı enstitüler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı – İslam İşbirliği Teşkilatı sayfası". 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022. 
  2. ^ "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Hissein Taha assumes office as OIC Secretary-General" (İngilizce). Cidde: Saudi Gazette. 17 Kasım 2021. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  4. ^ [1].[ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ "Second Islamic summit conference" (PDF). Formun. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  6. ^ "Mecca Declaration". JANG. 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2013. 
  7. ^ "Resolution of the Fifth Islamic Summit Conference". IRCICA. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  8. ^ "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  9. ^ Darwish, Adel (1 Nisan 2003). "OIC meet in Doha: mudslinging dominated the OIC conference in Qatar". 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  10. ^ Shah, S. Mudassir Ali (12 Mart 2008). "Karzai flies to Senegal for 11th OIC summit". Pajhwok Afghan News. Kabul. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  11. ^ Knipp, Kersten (15 Ağustos 2012). "Islamic group hopes to limit Syrian conflict". Deutsche Welle. 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012. 
  12. ^ Arrott, Elizabeth (6 Şubat 2013). "Islamic Summit Leaders Urge Action on Mali, Syria". Voice of America. 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  13. ^ Karensa, Edo (6 Mart 2016). "OIC Extraordinary Summit on Palestine Kicks Off in Jakarta". The Jakarta Globe. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016. 
  14. ^ "13. İslam Zirvesi". SESRIC. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
  15. ^ Taşkıran, İzzet (12 Kasım 2017). "Liderler İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi için İstanbul'da". Anadolu Ajansı. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017. 
  16. ^ "7th Extraordinary Summit | Turkish Ministry of Foreign Affairs". 19 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2018. 
  17. ^ "The Custodian of the Two Holy Mosques chairs the 14th ordinary Islamic Summit". Organization of Islamic Cooperation. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta İslam İşbirliği Teşkilatı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İslam_İşbirliği_Teşkilatı&oldid=33878250" sayfasından alınmıştır